Станислав Лем Обсуждение ...


Вы здесь: Форумы test.fantlab.ru > Форум «Произведения, авторы, жанры» > Тема «Станислав Лем. Обсуждение творчества»

Станислав Лем. Обсуждение творчества

 автор  сообщение


миродержец

Ссылка на сообщение 29 марта 2012 г. 15:32  

цитата Цефтриаксон

Если не ошибаюсь — оно было слишком "эмо" для этого )
— уже доискался до конкретной причины.
Правое полушарие не может, оказывается, распознавать вербальную информацию. Именно поэтому правое полушарие Ийона Тихого не могло распознавать и оперировать письменностью. Все дело в том, что английский или польские языки, которыми вероятно пользовался Тихий — имеют буквенную, фонетическую письменность. А правое полушарие более лучше воспринимает информацию в виде готовых образов, не требующую дополнительной расшифровки и компоновки нового смысла из частей. Поэтому правое полушарие Тихого не понимало письменную речь.

цитата

В ходе дальнейших исследований поведения пациентов, перенесших операцию резекции мозолистого тела, Роджером Сперри, Джозефом Боугеном и Майклом Газзанига в начале 60-х годов прошлого века было установлено, что каждое из полушарий головного мозга по-разному обрабатывает информацию и имеет свою специализацию: левое аналитически обрабатывает информацию, репрезентированную в вербальной форме, визуальные образы воспринимает по частям; правое же, наоборот, использует холистическую (то есть воспринимающую что-то как целое, без рассмотрения его частей) стратегию обработки информации. Оно оказывается задействованным в большей степени при прослушивании музыки, при визуализации и решении задач, включающих в себя сравнение и постепенное изменение. Левое полушарие человека ответственно за речепродукцию и логическое мышление, а правое – за интонационное оформление речи, мимику, жестикуляцию, расстановку ударений и акцентов.

Кстати, предосторожности загадочного письма, которое в романе получил Ийон Тихий, написанного без глаголов, были совершенно излишними, правое полушарие все равно не поняло бы его.
Зато правое полушарие, оказывается, прекрасно понимает язык жестов глухонемых. И если бы Ийон Тихий был китайцем или японцем, то его правое полушарие спокойно могло бы общаться с окружающими письменно.

цитата

Можно смело говорить о том, что при чтении (и написании) китайского текста активно задействуется правополушарное пространственно-образное мышление с его холистической стратегией обработки информации: ведь иероглиф репрезентирует смысл только как целая картинка, его смысловое значение не всегда можно вывести из аналитически расчлененной совокупности черт или графем, из которых он состоит. Напротив, при чтении, скажем, русского текста работает левополушарное логико-вербальное мышление. Вербальная информация обрабатывается «пошагово», по мере ее поступления. Возможно, этим объясняется такой интересный факт, что иероглифы в зеркальном отражении воспринимаются почти так же легко, как реальные, а вот чтобы прочитать слово в зеркальном отражении, времени понадобится больше. Благодаря такой особенности языка китайцы читают свои книги гораздо быстрее, чем кто-либо другой: отсутствие связей между изображением понятия и его фонетическим выражением позволяет не проговаривать про себя каждое слово, что значительно ускоряет процесс чтения.

цитата

В подтверждение усиленной работы правого полушария у людей, пользующихся «визуальным» языком, можно привести следующие данные: «…когда у глухонемого человека страдает левое полушарие мозга, правое сохраняет образный язык жестов (каждый из которых передает особое значение как отдельное слово), а способность пользоваться пальцевой азбукой (в которой каждый знак соответствует букве письменного языка) и устным языком, которому обучен глухонемой, теряется. Из этого видно, что в правом полушарии смысл слов хранится в такой форме, которая не зависит от их звуковой оболочки. Этот вывод подтверждается и результатами исследований поражения левого полушария у японцев. Грамотные японцы пользуются одновременно иероглификой (понятийным словесным письмом, в котором каждый смысл передается особым иероглифом) и слоговой азбукой, записывающей звучание слов, но не репрезентирующей их смысл. При поражении левого полушария у японцев страдает слоговое письмо (хирагана и катакана), но не иероглифика
–––
Mors certa, hora incérta


гранд-мастер

Ссылка на сообщение 29 марта 2012 г. 19:01  

цитата

Напротив, при чтении, скажем, русского текста работает левополушарное логико-вербальное мышление.

Интересно. Оффтоп, конечно, но я думал, что со временем по мере развития навыков чтения человек начинает воспринимать отдельные слова тоже как "иероглифы", не вчитываясь в каждую букву. Но наверное тут дело скорее в том, что китайский — корневой язык, а русский — флективный, поэтому приходится учитывать каждый раз значения суффиксов, окончаний и т.п.

Upd Ну да, пример с японцами это подтверждает.
–––
Одни хотели бы понимать то, во что верят, а другие - поверить в то, что понимают.
С. Ежи Лец


миротворец

Ссылка на сообщение 29 марта 2012 г. 19:05  
olvegg старая шутка, не знаю, видели ли вы ее

Бриатснкие учнеые усатонвили: не вжано, как вы рсасталвятее бкувы вунрти солва, галвоне, чотб певрая и псолденяя бувкы отсавласиь ниезмеынми, ткест бдует вопсриинмаьтся парвиьлно.
–––
девочка летом слушала гром...


гранд-мастер

Ссылка на сообщение 29 марта 2012 г. 19:18  
Ну да. Тоже её вспомнил :-)
–––
Одни хотели бы понимать то, во что верят, а другие - поверить в то, что понимают.
С. Ежи Лец


миродержец

Ссылка на сообщение 29 марта 2012 г. 21:29  

цитата FixedGrin

Цензура — это Солярис и Сумма технологии (последняя до сих пор часто встречается в урезанном мировской публикацией варианте).

Первый — тоже. Перевод Брускина сокращен во всех изданиях (или полной версии просто не было).

цитата FixedGrin

Также с нетерпением ожидаю в теме Petro Gulak с его обещанным критическим разносом Фиаско (каковое почитаю за лучший роман Лема). Опасаюсь не дождаться, впрочем. ... ожиданья, взнесшиеся мощно...

Нет, не дождетесь. Для разноса нужно перечитать, а мне не хочется.
Да, и я ничего не обещал.
–––
Больше я от него ничего не мог добиться: он вообще не любит метафизических прений.


магистр

Ссылка на сообщение 29 марта 2012 г. 23:19  

цитата Beksultan

в самых общих чертах, лоботомия и каллозотомия — частные случаи церебротомии. Так что, если бы вы написали — "суперхитрый вариант церебротомии", было бы не придраться.

Вы абсолютно правы. Спасибо, за новое слово :-)))
У меня уже вся голова в пепле, и от харакири удерживает только слабая надежда, что я такая дикая на фантлабе не одна. :-)

цитата Beksultan

Но в художественной литературе и кинематографе почти все случаи лоботомии заканчиваются плачевно.

А. Да. Но чисто логически, операция разрабатывалась не палачами, а медиками. И какое-то время довольно активно использовалась. Если бы единственным ее результатом был овощ, это было бы очень странным и следовало бы считать всемирным заговором врачей.
–––
Логика – замечательная штука, однако против человеческого мышления она бессильна. (с) Терри Пратчет


миродержец

Ссылка на сообщение 29 марта 2012 г. 23:50  

цитата Petro Gulak

Первый — тоже. Перевод Брускина сокращен во всех изданиях (или полной версии просто не было).

Нет, похоже, что сокращен сознательно. Швы заделаны очень умело, но они видны, если присмотреться. Самая обширная лакуна в главе Старый мимоид.

цитата Станислав Лем

Do kabiny wszedł Snaut. Rozejrzał się, popatrzał potem na mnie, wstałem i podszedłem do stołu.

– Chciałeś coś?

– Zdaje się, że nie masz nic do roboty…? — spytał mrugając. — Mógłbym ci dać, wiesz, są pewne obliczenia, nie najpilniejsze wprawdzie…

– Dziękuję ci — uśmiechnąłem się — ale to niepotrzebne.

– Jesteś tego pewien? — spytał patrząc w okno.

– Tak. Rozmyślałem o różnych rzeczach i…

– Wolałbym, żebyś tyle nie myślał.

– Ach, to zupełnie nie wiesz, o co chodzi. Powiedz mi, czy… wierzysz w Boga?

Spojrzał na mnie bystro.

– Co ty? Kto wierzy jeszcze dziś… W jego oczach tlał niepokój.

– To nie jest takie proste — powiedziałem umyślnie lekkim tonem — bo nie chodzi mi o tradycyjnego Boga ziemskich wierzeń. Nie jestem religiologiem i może niczego nie wymyśliłem, ale nie wiesz przypadkiem, czy istniała kiedyś wiara w Boga… ułomnego?

– Ułomnego? — powtórzył unosząc brwi. — Jak to rozumiesz? W pewnym sensie bóg każdej religii był ułomny, bo obarczony ludzkimi cechami, powiększonymi tylko. Bóg Starego Testamentu był na przykład żądnym czołobitności i ofiar gwałtownikiem, zazdrosnym o innych bogów… greccy bogowie przez swą kłótliwość, waśnie rodzinne byli nie mniej po ludzku ułomni…

– Nie — przerwałem mu — mnie idzie o Boga, którego niedoskonałość wynika nie z prostoduszności jego ludzkich stwórców, ale stanowi jego najistotniejszą, immanentną cechę. Ma to być Bóg, ograniczony w swojej wszechwiedzy i wszechmocy, omylny w przewidywaniu przyszłości swoich dzieł, którego bieg ukształtowanych przezeń zjawisk może wprawić w przerażenie. Jest to Bóg… kaleki, który pragnie zawsze więcej, niż może, i nie od razu zdaje sobie z tego sprawę. Który skonstruował zegary, ale nie czas, jaki odmierzają. Ustroje czy mechanizmy, służące określonym celom, ale one przerosły te cele i zdradziły je. I stworzył nieskończoność, która z miary jego potęgi, jaką miała być, stała się miarą jego bezgranicznej klęski.

– Niegdyś, manicheizm… — zaczął wahając się, Snaut. Podejrzliwa rezerwa, z jaką zwracał się do mnie w ostatnim czasie, znikła.

– Ale to nie ma nic wspólnego z pierwiastkiem dobra i zła — przerwałem mu natychmiast. — Ten Bóg nie istnieje poza materią i nie może się od niej uwolnić, a tylko tego chce…

– Podobnej religii nie znam — powiedział po chwili milczenia. — Taka nie była nigdy… potrzebna. Jeśli cię dobrze rozumiem, a obawiam się, że tak, to myślisz o jakimś bogu ewoluującym, który rozwija się w czasie i dorasta, wznosząc się na coraz to wyższe piętra potęgi, do świadomości jej bezsiły? Ten twój Bóg to istota, która weszła w boskość jak w sytuację bez wyjścia, a pojąwszy to, oddała się rozpaczy. Tak, ale Bóg rozpaczający to przecież człowiek, mój drogi? Chodzi ci o człowieka… To nie tylko kiepska filozofia, to nawet kiepska mistyka.

– Nie — odpowiedziałem z uporem — nie chodzi mi o człowieka. Może być, że pewnymi rysami odpowiadałby tej prowizorycznej definicji, ale to tylko dlatego, że jest pełna luk. Człowiek wbrew pozorom nie stwarza sobie celów. Narzuca mu je czas, w którym się urodził, może im służyć albo buntować się przeciw nim, ale przedmiot służby czy buntu jest dany z zewnątrz. Aby doświadczyć całkowitej wolności poszukiwania celów, musiałby być sam, a to się nie może udać, gdyż człowiek nie wychowany wśród ludzi nie może się stać człowiekiem. Ten… mój to musi być istota pozbawiona liczby mnogiej, wiesz?

– Ach — powiedział — że ja od razu…

I wskazał ręką za okno.

– Nie — sprzeciwiłem się — i on nie. Najwyżej jako to, co ominęło w swoim rozwoju szansę boskości, zbyt wcześnie zasklepiwszy się w sobie. On jest raczej anachoretą, pustelnikiem kosmosu, a nie jego bogiem… On się powtarza, Snaut, a ten, o którym myślę, nigdy by tego nie zrobił. Może powstaje właśnie gdzieś, w którymś zakątku Galaktyki, i niebawem zacznie w przystępie młodzieńczego upojenia gasić jedne gwiazdy i zapałać inne zauważymy to po jakimś czasie…

– Jużeśmy zauważyli — rzekł kwaśno Snaut. — Novae i Supernovae… czy to są według ciebie świeczki jego ołtarza?

– Jeżeli chcesz to, co mówię, traktować tak dosłownie…

– A może właśnie Solaris jest kolebką twego boskiego niemowlęcia — dorzucił Snaut. Coraz wyraźniejszy uśmiech otoczył jego oczy cienkimi zmarszczkami. — Może on jest właśnie w twoim rozumieniu pierwociną, zalążkiem Boga rozpaczy, może jego witalne dziecięctwo przerasta jeszcze o góry jego rozumność, a to wszystko, co zawierają nasze biblioteki solarystyczne, jest tylko wielkim katalogiem jego niemowlęcych odruchów…

– My zaś przez pewien czas byliśmy jego zabawkami — dokończyłem. — Tak, to możliwe. I wiesz, co ci się udało? Stworzyć zupełnie nową hipotezę na temat Solaris, a to naprawdę nie byle co! I od razu masz wytłumaczenie niemożliwości nawiązania kontaktu, braku odpowiedzi, pewnych — nazwijmy je tak — ekstrawagancji w postępowaniu z nami; psychika małego dziecka…

– Rezygnuje z autorstwa — mruknął stając przy oknie. Przez dłuższą chwilę patrzyliśmy w czarne falowanie. U wschodniego horyzontu rysowała się we mgle blada, podługowata plamka.

– Skąd ci się wzięła ta koncepcja ułomnego Boga? — spytał nagle, nie odrywając oczu od zalanej blaskiem pustyni.

– Nie wiem. Wydała mi się bardzo, bardzo prawdziwa, wiesz? To jedyny Bóg, w którego byłbym skłonny uwierzyć, którego męka nie jest odkupieniem, niczego nie zbawia, nie służy niczemu, tylko jest.

– Mimoid… — powiedział całkiem cicho, innym głosem Snaut.

– Co mówisz? A tak. Zauważyłem go już przedtem. Bardzo stary.

цитата Брускин, авторизованный перевод

В кабину вошёл Снаут. Он осмотрелся, взглянул на меня. Я встал и подошёл к столу.

— Тебе что-нибудь нужно?

— Мне кажется, ты изнываешь от безделья, — сказал он, моргая. — Я мог бы тебе дать кое-какие вычисления, правда, это не срочно…

— Спасибо, — усмехнулся я. — Не требуется.

— Ты в этом уверен? — спросил он, глядя в окно.

— Да. Я размышлял о разных вещах и…

— Лучше бы ты поменьше размышлял... — начал Снаут и вдруг совсем тихо, каким-то другим голосом сказал: — Мимоид.

— Что? А, да. Я его уже заметил. Он очень старый.
–––
Мы начинаем со смелого допущения, что цель войны — победа над заявленным противником.
Я мыслю, следовательно, я дискредитирую


миродержец

Ссылка на сообщение 30 марта 2012 г. 00:01  

цитата FixedGrin

Самая обширная лакуна в главе Старый мимоид.

В издании 1988 года диалог присутствует полностью, но многие другие купюры так и не восстановлены (скажем, размышления о соляристике как религии).
–––
Больше я от него ничего не мог добиться: он вообще не любит метафизических прений.


миродержец

Ссылка на сообщение 30 марта 2012 г. 00:09  

цитата Petro Gulak

(скажем, размышления о соляристике как религии).

Это вот тут?

цитата Станислав Лем

Jesteśmy, być może, w punkcie zwrotnym całych dziejów — myślałem. Postanowienie rezygnacji, odwrotu, aktualnego lub w niedalekiej przyszłości mogło wziąć górę, nawet zlikwidowania samej Stacji nie uważałem za rzecz niemożliwą czy choćby nieprawdopodobną. Nie wierzyłem jednak, aby w ten sposób dało się ocalić cokolwiek. Samo istnienie myślącego kolosa nigdy już nie da ludziom spokoju. Choćby przemierzyli Galaktyki, choćby związali się z innymi cywilizacjami podobnych do nas istot, Solaris będzie wiecznym wyzwaniem, rzuconym człowiekowi.

I jeszcze jeden niewielki, w skórę oprawny tom zabłąkał się w głąb roczników „Almanachu”. Wpatrywałem się chwilę w ściemniałą od dotyku palców okładkę, nim go otworzyłem. Była to stara książka, ten „Wstęp do solarystyki” Muntiusa, pamiętałem noc, którą nad nim spędziłem, i uśmiech Gibariana, kiedy dawał mi ten swój egzemplarz, i ziemski świt w oknie, kiedy doszedłem do słowa „koniec”. Solarystyka — pisał Muntius — jest namiastką religii wieku kosmicznego, jest wiarą, przyobleczoną w szatę nauki; kontakt, cel, ku któremu dąży, równie jest mglisty i ciemny jak obcowanie świętych czy zejście Mesjasza. Eksploracja to w metodologicznych formułach egzystująca liturgika, pokorna praca badaczy jest oczekiwaniem spełnienia, Zwiastowania, albowiem nie ma i nie może być mostów między Solaris a Ziemią. Oczywistość tę, podobnie jak inne: brak wspólnych doświadczeń, brak pojęć, które dałyby się przekazać, solaryści odrzucają, podobnie, jak odrzucane były przez wierzących argumenty, które obalały podstawę ich wiary. Czego zresztą oczekują, czego spodziewać się mogą ludzie po „nawiązaniu informacyjnej łączności” z myślącymi morzami? Rejestru przeżyć, związanych z istnieniem nie kończącym się w czasie, tak starym, że nie pamięta zapewne własnego początku? Opisu pragnień, namiętności, nadziei i cierpień, wyzwalających się w momentalnych porodach żywych gór, przetwarzaniem się matematyki w istnienie, samotności i rezygnacji — w pełnię? Ależ to wszystko stanowi wiedzę nieprzekazywalną, a jeśli próbować przełożenia jej na jakikolwiek z ziemskich języków, to wszystkie poszukiwane wartości i znaczenia ulegną zatracie, zostaną po tamtej stronie. Nie takich zresztą, godnych poetyki raczej, aniżeli nauki, rewelacji oczekują „wyznawcy”, nie, albowiem sami nie zdając sobie z tego sprawy czekają Objawienia, które wyłożyłoby im sens samego człowieka! Solarystyka jest więc pogrobowcem zmarłych dawno mitów, wykwitem mistycznych tęsknot, których jawnie, pełnym głosem, usta ludzkie wypowiadać już nie śmią, a kamieniem węgielnym skrytym głęboko w fundamentach jej gmachu jest nadzieja Odkupienia…

Ale niezdolni przyznać, że tak jest naprawdę, solaryści pieczołowicie omijają wszelkie wykładanie Kontaktu, tak że staje się on w ich pismach czymś ostatecznym — i podczas kiedy w pierwotnym, trzeźwym jeszcze rozumieniu miał być początkiem, wstępem, wejściem na nową drogę, jedną z wielu — beatyfikowany, został po latach ich wiecznością i niebem…

Prosta i gorzka jest analiza Muntiusa, tego „heretyka” planetologii, olśniewająca w negacji, w rozbijaniu mitu solaryjskiego czy raczej Misji Człowieka. Pierwszy głos, który poważył się zabrzmieć jeszcze w pełnej ufności i romantyzmu fazie rozwoju solarystyki, przyjęty został całkowitym, ignorującym, milczeniem. Rzecz aż nadto zrozumiała, gdyż przyjęcie słów Muntiusa było równoznaczne z przekreśleniem solarystyki takiej, jaka istniała. Początki innej, trzeźwej, rezygnującej, czekały próżno na swego fundatora. Pięć lat po śmierci Muntiusa, kiedy książka jego stała się już bibliograficzną rzadkością, białym krukiem, nie do znalezienia ani w zestawach solarianów, ani w księgozbiorach filozoficznych, powstała szkoła jego imienia, krąg norweski, w którym, rozłamany na indywidualności myślicieli przejmujących jego dziedzictwo, spokój jego wykładu zmienił się w gryzącą, zacietrzewioną ironię Erle Ennessona, i w wydaniu niejako strywializowanym, w solarystykę użytkową, czyli „utylitarystykę” Phaelangi; ten żądał skoncentrowania się na konkretnych korzyściach, jakie można czerpać z badań, bez oglądania się na jakieś mrzonkami przyozdobione, przez fałszywe nadzieje zrodzone dążenie do cywilizacyjnego kontaktu, do komunii intelektualnej dwu cywilizacji. Wobec bezlitosnej jasności analizy Muntiusa pozostają jednak pisma wszystkich jego duchowych uczniów niczym więcej niż przyczynkarstwem, jeśli nie zwykłą popularyzacją, z wyjątkiem dzieł Ennessona i być może Takaty. On sam dokonał już właściwie wszystkiego, nazywając pierwszą fazę solarystyki — okresem „proroków”, do których zaliczał Giesego, Holdena, Sevadę, drugą nazwał „wielką schizmą” — rozpadem jedynego solariańskiego kościoła na gromadę zwalczających się wyznań, i przepowiadał fazę trzecią — dogmatyzacji i scholastycznego skostnienia, która nastąpi, kiedy zbadane zostanie wszystko, co jest do zbadania. Tak się jednak nie stało. Gibarian — myślałem — miał jednak słuszność, uważając likwidacyjny wywód Muntiusa za monumentalne uproszczenie pomijające to wszystko, co w solarystyce sprzeczne było z elementami wiary, decydowała w niej bowiem nieustająca doczesność prac, która nic nie obiecywała poza konkretnym, materialnym globem, krążącym wokół dwóch słońc.

W książkę Muntiusa wetknięta była, złożona we dwoje, pożółkła całkiem odbitka z kwartalnika „Parerga Solariana”, jedna z pierwszych prac, jakie napisał Gibarian, jeszcze przed objęciem kierownictwa Instytutu. Po tytule — „Dlaczego jestem solarystą” — następowało zwięzłe, prawie jak dyspozycja wyliczenie konkretnych zjawisk, uzasadniających istnienie realnych szans Kontaktu. Bo Gibarian należał do tego, bodaj że, ostatniego pokolenia badaczy, którzy mieli odwagę nawiązywania do wczesnych lat świetności, optymizmu i nie wypierali się swoistej, przekraczającej granice wyznaczone nauką wiary, jak najbardziej materialnej, gdyż ufała w sukces wysiłków, byle dostatecznie uporczywych i nieustających.

Wychodził z tak dobrze znanych, klasycznych badań bioelektroników spod znaku Eurazji, Cho-En-Mina, Ngyali i Kawakadze. Wykazały one elementy podobieństwa między obrazem elektrycznej pracy mózgu a pewnymi wyładowaniami, zachodzącymi w obrębie plazmy, które poprzedzają powstanie takich jej tworów jak wczesnostadialne Polymorha i bliźniacze Solarydy. Odrzucał interpretacje nazbyt antropomorficzne, wszelkie owe mistyfikujące tezy szkół psychoanalitycznych, psychiatrycznych, neurofizjologicznych, które usiłowały winterpretować w glejowaty ocean poszczególne ludzkie jednostki chorobowe, jak na przykład epilepsję (której analogiem miały być kurczowe erupcje asymetriad), bo był — z głosicieli Kontaktu — jednym z najbardziej ostrożnych i trzeźwych i niczego tak nie cierpiał, jak sensacji, które, co prawda niezmiernie już rzadko, towarzyszyły temu czy owemu odkryciu. Falę podobnego najtańszego zainteresowania obudziła zresztą moja praca dyplomowa. I ona się tu znajdowała, nie wydrukowana oczywiście, tkwiła gdzieś, w jednym z zasobników mieszczących mikrofilmy. Oparłem się w niej na odkrywczych studiach Bergmanna i Reynoldsa, którym udało się z mozaiki kolorowych procesów wyosobnić i „odfiltrować” składowe towarzyszące emocjom najsilniejszym — rozpaczy, bólowi, rozkoszy — z kolei zestawiłem owe zapisy z wyładowaniami prądów oceanicznych i wykryłem oscylacje i oprofilowania krzywych (na pewnych partiach czaszy symetriad, u podstawy niedojrzałych mimoidów i in.) — przejawiające godną uwagi analogię. To wystarczyło, aby nazwisko moje pojawiło się rychło w brukowej prasie pod błazeńskimi tytułami w rodzaju „Galareta rozpacza” albo „Planeta w orgazmie”. Ale wyszło mi to (tak sądziłem przynajmniej do niedawna) na korzyść, gdyż Gibarian, który jak każdy inny solarysta, nie czytał wszystkich ukazujących się tysiącami prac, zwłaszcza już nowicjuszy, zwrócił na mnie uwagę i dostałem od niego list. List ten zamknął jeden, a otworzył nowy rozdział mego życia.

цитата Брускин, авторизованный перевод

«Возможно, мы дошли до поворотного пункта», — думал я. Мнение об отказе, об отступлении сейчас или в недалёком будущем могло взять верх. Даже ликвидацию Станции я не считал невозможной или маловероятной. Но я не верил, чтобы таким способом удалось спасти что-нибудь. Само существование мыслящего колосса никогда уже не даст людям покоя. Пусть мы исходим галактики, пусть свяжемся с иными цивилизациями похожих на нас существ. Солярис будет вечным вызовом, брошенным человеку.
–––
Мы начинаем со смелого допущения, что цель войны — победа над заявленным противником.
Я мыслю, следовательно, я дискредитирую


миродержец

Ссылка на сообщение 30 марта 2012 г. 00:27  
Да, оно самое. И таких мест много. Описание "чудовищ" сильно сокращено, скажем.
Так и перепечатывается АСТом (при наличии полного перевода "Гудимова-Перельман").
–––
Больше я от него ничего не мог добиться: он вообще не любит метафизических прений.


миродержец

Ссылка на сообщение 30 марта 2012 г. 00:31  

цитата Petro Gulak

Описание "чудовищ" сильно сокращено, скажем.

И сновидений тоже. Там был сон, в котором Кельвина формуют из комка безмысленной материи.

цитата Станислав Лем

W okolicznościach właściwie niewyrażalnych, w przestrzeniach pozbawionych nieba, ziemi, podłóg, stropów czy ścian, przebywałem, jak gdyby pokurczony czy uwięziony w substancji zewnętrznie mi obcej, jak gdybym całe ciało miał wrośnięte w na pół martwą, nieruchawą, bezkształtną bryłę albo raczej, jakbym nią był, pozbawiony ciała, otoczony niewyraźnymi zrazu plamami o bladoróżowej barwie, zawieszonymi w ośrodku o innych własnościach optycznych od powietrza, tak że dopiero zupełnie z bliska rzeczy stawały się wyraźne, a nawet nadmiernie i nadnaturalnie wyraźne, bo w tych snach moje bezpośrednie otoczenie przewyższało konkretnością i materialnością wrażenia jawy. Budząc się, miałem paradoksalne uczucie, że jawą, prawdziwą jawą, było właśnie tamto, a to, co widzę po otwarciu oczu, jest tylko jakimś jej wyschłym cieniem.

Więc taki był pierwszy obraz, początek, z którego wysnuwał się sen. Wokół mnie czekało coś na przyzwolenie, na moją zgodę, na wewnętrzne skinienie, a ja wiedziałem, a raczej we mnie coś wiedziało, że nie powinienem ulec niezrozumiałej pokusie, bo im więcej — milcząc — obiecuje, tym straszniejszy będzie koniec. Ale właściwie tego nie wiedziałem, gdyż wówczas chybabym się bał, a lęku nie odczuwałem nigdy. Czekałem. Z otaczającej mnie różowej mgły wyłaniał się pierwszy dotyk, a ja, bezwładny jak kloc, ugrzęzły gdzieś głęboko w tym, co mnie jak gdyby zamykało, nie mogłem ani cofnąć się, ani poruszyć, a tamto badało moje więzienie dotknięciami ślepymi i widzącymi zarazem, i była to już jakby dłoń, która stwarzała mnie; do tej chwili nie miałem nawet wzroku i oto widziałem — pod palcami wędrującymi po omacku po mojej twarzy wyłaniały się z nicości moje wargi, policzki i w miarę jak ten rozłożony na nieskończenie drobne ułamki dotyk rozszerzał się, miałem już twarz i oddychający tors, powołane do istnienia tym — symetrycznym — aktem stworzenia: bo i ja, stwarzany, stwarzałem z kolei, i pojawiała się twarz, jakiej nigdy jeszcze nie widziałem, obca, znana, usiłowałem zajrzeć jej w oczy, ale nie mogłem tego zrobić, bo wciąż było wszystko pozmieniane proporcjami, bo nie było tu żadnych kierunków i tylko w jakimś rozmodlonym milczeniu odkrywaliśmy się i stawali — nawzajem, a byłem już żywym sobą, ale spotęgowanym jak gdyby bez granic, i tamta istota — kobieta? — trwała wraz ze mną w znieruchomieniu. Tętno wypełniało nas i byliśmy jednością, a wtedy nagle w powolność tej sceny, poza którą nic nie istniało i nie mogło jakby istnieć, wkradało się coś niewypowiedzianie okrutnego, niemożliwego i przeciwnego naturze. Ten sam dotyk, który stworzył nas i niewidzialnym, złotym płaszczem przylgnął do naszych ciał, poczynał mrowić. Nasze ciała, nagie i białe, zaczynały płynąć, czerniejąc w strumienie wijącego się robactwa, które uchodziło z nas jak powietrze, i byłem — byliśmy — byłem błyszczącą, splatającą się i rozplatającą, febryczną masą glistowatego ruchu, nie kończącą się, nieskończoną, i w owym bezbrzeżu — nie! — ja, bezbrzeże, wyłem, milcząc, o zagaśnięcie, o kres, ale właśnie wówczas rozbiegałem się we wszystkie naraz strony i wzbierałem jaskrawszym od każdej jawy, ustokrotnionym, zogniskowanym w czarnych i czerwonych dalach, to krzepnącym w skałę, to kulminującym gdzieś, w blaskach innego słońca czy świata, cierpieniem.

цитата Брускин, авторизованный перевод

В каких-то непонятных обстоятельствах, в пространстве, лишённом неба, земли, потолков, полов, стен, я находился как бы смешанный или увязший в субстанции, внешне мне чужой, как если бы моё тело вросло в полуметровую, неповоротливую, бесформенную глыбу, или, точнее, как если бы я сам стал ею. Меня окружали неясные сначала пятна бледно-розового цвета, висящие в пространстве с иными оптическими свойствами, чем у воздуха, так что только на очень близком расстоянии предметы становились чёткими, и даже чрезмерно, неестественно чёткими, так как в этих снах моё непосредственное окружение превосходило конкретностью и материальностью впечатление яви. Я просыпался с парадоксальным ощущением, что явью, настоящей явью был именно сон, а то, что я вижу, открыв глаза, — это только какие-то высохшие тени.

Таким был первый образ, начало, из которого рождался сон. И только о самых простых снах я мог бы что-нибудь рассказать. То, что было в остальных, не имело уже никаких аналогий в реальности.

Лакуна интересна еще и тем, что в ней творец Кельвина показан женщиной, и это как бы намекает нам на истинную гендерную роль Океана в подлиннике. В переводе Брускина Солярис всегда упоминается в мужском роде, а в подлиннике планета женского рода.
–––
Мы начинаем со смелого допущения, что цель войны — победа над заявленным противником.
Я мыслю, следовательно, я дискредитирую


миродержец

Ссылка на сообщение 30 марта 2012 г. 00:43  

цитата FixedGrin

И сновидений тоже. Там был сон, в котором Кельвина формуют из комка безмысленной материи.

Это и в 1988 году не восстановлено. Там до главы "Чудовища" текст идет, кажется, полный, а дальше — сокращение на сокращении. В более ранних изданиях их, конечно, еще больше.
–––
Больше я от него ничего не мог добиться: он вообще не любит метафизических прений.


миродержец

Ссылка на сообщение 30 марта 2012 г. 00:48  

цитата Petro Gulak

Там до главы "Чудовища" текст идет, кажется, полный, а дальше — сокращение на сокращении.

Да, жалко. Мне текст Брускина стилистически почему-то более симпатичен, чем полный перевод.
–––
Мы начинаем со смелого допущения, что цель войны — победа над заявленным противником.
Я мыслю, следовательно, я дискредитирую


миродержец

Ссылка на сообщение 30 марта 2012 г. 06:15  

цитата aznats

Но чисто логически, операция разрабатывалась не палачами, а медиками. И какое-то время довольно активно использовалась. Если бы единственным ее результатом был овощ, это было бы очень странным и следовало бы считать всемирным заговором врачей.
— я не имел в виду заговор врачей, да и вообще какой-нибудь умысел. Предположить, что эти врачи ошибались, можно же? Это обычное дело — когда на каком-то отрезке времени медицина использовала какой-то метод лечения, который у последующих поколений ничего кроме недоумения — "неужели так лечили?" — не может вызвать. Что не является достаточным для того, чтобы счесть тех, кто этот метод создавал и использовал, изуверами и палачами. Достаточно вспомнить случай с талидомидом, когда препарат, обладающий сильнейшим тератогенным действием, вовсю продавался как безопасное снотворное средство, широко рекламировался и рекомендовался именно беременным и кормящим матерям.
–––
Mors certa, hora incérta


магистр

Ссылка на сообщение 30 марта 2012 г. 20:20  

цитата Petro Gulak

Это и в 1988 году не восстановлено. Там до главы "Чудовища" текст идет, кажется, полный, а дальше — сокращение на сокращении. В более ранних изданиях их, конечно, еще больше.

здесь http://fantlab.ru/edition7330 полный перевод?
–––
слушаю: Симонов "Живые и мертвые"


миродержец

Ссылка на сообщение 30 марта 2012 г. 23:28  
Полный. Единственный полный перевод.
–––
Больше я от него ничего не мог добиться: он вообще не любит метафизических прений.


магистр

Ссылка на сообщение 3 апреля 2012 г. 22:41  
Начал читать путешествие двенадцатое, там Тихий падая на планету без тормозов, спасается в замедлителе времени. Но я либо что-то не понял, либо...Аппарат-то был вне замедлителя, должен разбиться вместе с ним, а происходит, наоборот, Тихий три недели падает на планету??? Подскажите, я что-то упустил?


гранд-мастер

Ссылка на сообщение 3 апреля 2012 г. 22:49  
В этом цикле и не такие чудеса происходят :-) Например, главный герой пролетает на досветовых скоростях сотни и тысячи парсек, но при этом всегда возвращается на Землю условно XXI века (или даже конца XX). А седьмое путешествие с его временными парадоксами (особенно финальное собрание :-))))?
–––
Одни хотели бы понимать то, во что верят, а другие - поверить в то, что понимают.
С. Ежи Лец


магистр

Ссылка на сообщение 3 апреля 2012 г. 22:55  

цитата olvegg

особенно финальное собрание

Да, я смеялся от души:-) Сестра на меня, правда, странно поглядывала:-D
Все-таки везет Тихому!


гранд-мастер

Ссылка на сообщение 5 апреля 2012 г. 22:46  
Классные иллюстрации к "Эдему":
http://alexandreev.livejournal.com/tag/Эдем

Я, правда, двутелов себе не так представлял.
–––
Одни хотели бы понимать то, во что верят, а другие - поверить в то, что понимают.
С. Ежи Лец
Страницы: 123...3233343536...147148149    🔍 поиск

Вы здесь: Форумы test.fantlab.ru > Форум «Произведения, авторы, жанры» > Тема «Станислав Лем. Обсуждение творчества»

 
  Новое сообщение по теме «Станислав Лем. Обсуждение творчества»
Инструменты   
Сообщение:
 

Внимание! Чтобы общаться на форуме, Вам нужно пройти авторизацию:

   Авторизация

логин:
пароль:
регистрация | забыли пароль?



⇑ Наверх